انواع مته سوراخکاری

امروزه جهت ایجاد سوراخ بر روی سطوح متفاوت اعم از چوب، فولاد و بتن از ابزاری به نام مته استفاده میشود .مته ها تنوع گسترده‌ای دارند و انواع مته از نظر جنس مواد سازنده، ابعاد هندسی و دقت عمل متفاوت هستند. چرخیدن مته می‌تواند به کمک سیستم دستی و یا سیستم‌های موتوری، مانند دریل، انجام شود. تمامی انواع مته‌ از لحاظ اندازه و نوع کاربرد، متفاوت هستند.

مته چیست؟

مته قطعه ای فلزی است که از آن برای سوراخ کاری روی سطوح مختلف استفاده می شود و از تنوع بالایی نیز برخوردار است. انواع مته را می توان در زمان هایی که نیاز به سوراخ کاری داریم استفاده کنیم. مته وسیله‌ای تیز است که اکثرا به کمک انواع دریل به حالت چرخان در می‌آید و با چرخیدن سبب بیرون ریختن براده سطوح و ایجاد سوراخی به شکل استوانه به امتداد محور طولی می کند.

تاریخچه پیدایش انواع مته

تاریخچه پیدایش انواع مته و ظهور آن به سال های ۱۷۸۰ الی ۱۷۹۰ میلادی در کشور انگلیس بر میگردد. اولین مته ها بیشتر به منظور سوراخ کردن چوب ها مورد استفاده قرار می گرفتند و در زمان های بعد از آن برای سوراخ کردن فلزات نیز مورد استفاده قرار گرفت.

گفتنی است پیدایش این نوع از ابزار به دوران ما قبل تاریخ باز می گردد به این صورت که انسان های اولیه برای ایجاد سوراخ و آتش از سنگی نوک تیز استفاده می کردند.

در همان سال های اختراع مته دریل های اولیه تحرکاتی برای ابداع انواع دیگر مته ها در کشور آلمان مشاهده شد، به این صورت که آقای جیووانی مارتیگنونی با استفاده از نمونه هایی که برادرش ار آمریکا برایش آورده بود موفق به تولید نمونه های نهایی مته های مارپیچ به منظور استفاده در صنایع فلزی گردید.

همچنین در سال های بعد از این فعالیت ها، شرکت “تویست دریل” در کشور آمریکا تاسیس و مته های مارپیچ را به صورت انبوه تولید و به دست مشتریان رساند.

انواع مته از چه موادی ساخته شده اند؟
بر اساس نوع کاربرد انواع مته، جنس مواد سازنده آن متفاوت است.به بیانی دیگر جنس مته یکی از مهم ترین عامل تعیین کنند برای مشخص شدن کاربرد مته است.

مته چهارشیار

مته‌ها دارای مدل‌های متفاوتی هستند که هرکدام از این مدل‌ها، در قسمت‌های‌مختلف با یکدیگر متفاوت‌هستند.
مته چهارشیار یکی از انواع مته است که دارای کاربردهای‌خاص است و بیشتر در زمینه مصالح‌ ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مته‌های چهارشیار دارای دولبه هستند که باعث‌ می‌شود نوک‌ مته تیز‌تر از سایر مدل‌های‌ موجود باشد و به راحتی بتواند سطوحی همانند بتن و آجر را سوراخ‌کرد.
مته‌های چهارشيار كه از آنها در بتن‌كن‌های چهارشيار استفاده‌مي‌شود. در اين نوع مته قسمت ته آن دارای چهارشيار است كه دو به دو هم‌شكل و هم‌اندازه هستند. قطر اين مته‌ها عموما از سايز ٤ميلي‌متر تا سايز ٣٢ميلي‌متر وجود دارد. طول آن‌ها معمولا دارای سايز ٤٦٠،٢٦٠،١٦٠،١١٠ ميلي‌متر كه مصرف آن‌ها زياد است و تا سايزهای بالاتر وجود دارد.

اين مته محدوديت سايزی نسبت به مته پنج‌شيار دارد زيرا كه ته مته چهارشيار باريک است و فشار مورد تحمل مخصوص خود را دارد. بیشترین استفاده این مته‌ها برای سوراخ‌کاری و کارهای‌ سبک است. این مته‌ها باتوجه به شکل‌ ساختاری خاص‌شان، دارای سرعت‌ بالایی نیز هستند و می‌توانند گردوخاک ایجاد شده در مراحل سوراخ‌کاری را سریع منتقل‌ کنند. همین مسئله باعث بالارفتن دقت‌کار و راحتی بیشتر کار با این مته‌ها می‌شود. همچنین مته‌های چهارشیار در دو نوع دو الماس و چهار الماس هستند.

تفاوت مته چهارشیار ۲ الماس و ۴الماس

مته چهارشیار دارای دو نوع است که هرکدام از این دو مته دارای کاربردهای‌ متفاوتی هستند. هرکدام از آن‌ها برای موقعیت‌های‌ متفاوتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مته چهارشیار دوالماس، دارای دوزائده فولاد کاربید و یا تنگستن‌ کاربید بر روی نوکشان هستند. از این مته‌ها به‌ علت قدرت‌بالا، برای سوراخ‌کردن دیوارها استفاده‌ می‌شود. نوع چهار الماس مته‌های چهارشیار، دارای چهار زائده کاربیدی بر روی نوک‌ مته است. معمولاً نوع چهارالماس مته چهارشیار، دارای قدرت نفوذ بیشتری است و برای سطوح محکم‌تر از انواع  چهارالماس این مته‌ها استفاده‌می‌شود.

مته پنج‌شیار

این مته از جمله مته‌های‌ بادوام دربین انواع‌ مته‌ها شناخته‌ می‌شود و هم‌چنین برای انواع جنس‌ها می‌توان از این مته استفاده‌ نمود. لازم به‌ذکر است که مته‌ی پنج‌شیار یکی از انواع مته‌های‌ الماسه به‌شمار می‌رود و برای سوراخ‌ نمودن سنگ، گچ، آجر و بسیاری از موارد دیگر در مصالح‌سازی می‌توان از این مته استفاده‌ نمود. مته‌الماسه 5شیار که در قسمت‌ انتهایی خود دارای 5عدد شیار است، تنوع ابعادی کمتری نسبت به مته‌های چهارشیار دارد و معمولا سایزهای‌ بزرگتری نسبت به مته 4شیار دارد؛ زیرا به دستگاه‌های بتن‌کن پنج‌شیار متصل‌ می‌شوند که درمقایسه با دستگاه‌های بتن‌کن چهارشیار، قدرتمندتر هستند. از این مته برای استفاده در بتن عاری از آرماتور استفاده‌ می‌شوند و به محض برخورد به آرماتور، الماسه‌های مته صدمه‌ می‌بینند.

برای انتخاب مته پنج‌شیار ابتدا قطر و سپس طول‌ مدنظر خودتان را انتخاب‌کنید. درنظر داشته‌باشید که همیشه میزان استانداری ازمته (12سانتی‌متر) داخل قلم‌دان دریل قرار می‌گیرد.

مهم‌ترین ویژگی‌های مته پنج‌شیار به شرح‌زیر می‌باشد.

• سرعت‌بالا هنگام سوراخ‌کاری
• کارایی و طول‌عمر مته هنگام‌کار
• تعداد الماس بر نوک‌مته
• شیارهای انعطاف‌پذبر
• انتقال مناسب گردوغبار هنگام‌ سوراخ‌کاری
• نشکستن یا گیرنکردن الماس هنگام برخورد به آرماتور
• مقاومت‌ بالا دربرابر سایش و گرما هنگام‌ کار

آشنایی با ساختار مته

مته دارای قسمت‌های‌ مختلفی است که هرکدام از این قسمت‌ها دارای کارایی‌ خاص در مته هستند.

• بدنه مته: قسمتی که بر روی آن شیارهای مته قرار گرفته‌است، بدنه‌مته گفته‌می‌شود. این قسمت وظیفه‌ی ایجادسوراخ را دارد و عمق سوراخی که ایجادمی‌کند، به‌ اندازه‌ی طول بدنه‌مته است.
• دنباله مته: قسمت انتهایی مته که در درون دریل قرار می‌گیرد، دنباله مته نام‌ دارد. میزان کوتاهی و یا بلندی دنباله باعث ایجاد مدل‌های‌ متفاوتی از مته می‌شود.
• شیار مته: به زاویه روی بدنه‌ مته که باعث خارج‌ شدن براده‌ها از درون سوراخ ایجاد شده می‌شود، شیار مته می‌گویند.
• جان مته: به فاصله بین دوشیار مته، جان‌ مته گفته‌ می‌شود. جان‌ مته متناسب با کاربرد مته، دارای اندازه‌های‌ مختلفی است.
• لبه اصلی مته: به دولبه‌ای که بر روی نوک‌ مته قراردارد، لبه‌ اصلی مته گفته‌ می‌شود. این لبه‌ها نقش‌ موثری در سوراخ‌ کردن سطوح و برداشتن‌ براده‌ها دارند.